Στη δίκη κατά του Κούρδου ακτιβιστή Kenan Ayaz ενώπιον του Ανώτατου Περιφερειακού Δικαστηρίου του Αμβούργου, ακούστηκε ο πραγματογνώμονας Günter Seufert, ο οποίος κλήθηκε από τη σύγκλητο ποινικής δίωξης. Ο κατηγορούμενος υπέβαλε κρίσιμες ερωτήσεις.
Στις 5 Δεκεμβρίου ο Dr. Günter Seufert κατέθεσε για πρώτη φορά ως πραγματογνώμονας στη διαδικασία κατά του Kenan Ayaz ενώπιον του Ανώτατου Περιφερειακού Δικαστηρίου του Αμβούργου. Είναι η πρώτη φορά που ο πρώην επικεφαλής του Κέντρου Εφαρμοσμένων Τουρκικών Σπουδών (CATS) του Γερμανικού Ινστιτούτου για τις Διεθνείς Υποθέσεις και την Ασφάλεια (SWP) ακούγεται ως πραγματογνώμονας σε διαδικασία εναντίον ενός Κούρδου ακτιβιστή. Στην προηγούμενη θέση του, ο εμπειρογνώμονας είχε παράσχει πολλές πολιτικές συμβουλές και συμβούλευε επίσης τη γερμανική κυβέρνηση, καθώς το SWP -όπως δήλωσε- χρηματοδοτείται κατά 95% από την Ομοσπονδιακή Καγκελαρία. Έκτοτε έχει συνταξιοδοτηθεί, αλλά εξακολουθεί να συμμετέχει σε ερευνητικά προγράμματα.
Στον εμπειρογνώμονα είχε ανατεθεί από το δικαστήριο η σύνταξη πραγματογνωμοσύνης σχετικά με την προέλευση και την εξέλιξη της «κουρδικής σύγκρουσης», καθώς και σχετικά με την ιδεολογία και τους στόχους του PKK και του KCK, την οργάνωση και τη χρηματοδότησή τους και τις επιθέσεις της HPG. Ο Seufert είχε ετοιμάσει γραπτή έκθεση πραγματογνωμοσύνης, την οποία εν μέρει ανέγνωσε και εν μέρει συνόψισε.
Ο εμπειρογνώμονας ξεκίνησε την έκθεσή του με την ιστορία της σύγκρουσης, αναφέροντας τις υποσχέσεις αυτονομίας που δόθηκαν στους Κούρδους πριν από την ίδρυση της Τουρκικής Δημοκρατίας, τη ριζική άρνηση αυτής της υπόσχεσης και την ανάδειξη της εξίσωσης των υπηκόων με τους Τούρκους στο τουρκικό κρατικό δόγμα, τη γενοκτονία των Κούρδων στο Ντερσίμ και το ρόλο που έπαιξε η σκληρή καταστολή στις στρατιωτικές φυλακές του Αμέντ (τ. Ντιγιάρμπακιρ) στην ανάπτυξη του ΡΚΚ. Μίλησε επίσης για την αδυναμία νόμιμης κουρδικής πολιτικής, τις πολυάριθμες απαγορεύσεις κομμάτων και τις δίκες του KCK, με τις οποίες το κίνημα Γκιουλέν ποινικοποίησε την κουρδική κοινωνία των πολιτών και προσπάθησε να τορπιλίσει τις τότε ακόμη μυστικές ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις μεταξύ της κυβέρνησης και του PKK. Αναφέρθηκε επίσης στο σύστημα KCK και στην εφαρμογή της έννοιας του δημοκρατικού συνομοσπονδισμού στη Ροζάβα. Η πολύ επικριτική του στάση απέναντι στο PKK και το KCK έγινε σαφής στην έκθεσή του. Ήταν εντυπωσιακό ότι συχνά είχε πολύ ισχυρές απόψεις ή έκανε κρίσεις, αλλά δεν ήταν πάντα σε θέση να παραθέσει πηγές όταν του ζητήθηκε.
Μετά από ερωτήσεις του δικαστηρίου και της ομοσπονδιακής εισαγγελίας, ο Kenan Ayaz εξέτασε επίσης τον πραγματογνώμονα. Αρχικά τον ευχαρίστησε για το έργο του, αλλά στη συνέχεια αμφισβήτησε την προσέγγισή του να εξισώνει το κουρδικό ζήτημα με το PKK. Ρώτησε για την κουρδική ιστορία που ανάγεται στους Σουμέριους και αμφισβήτησε την αναφορά του εμπειρογνώμονα ότι η καταστολή των κουρδικών εξεγέρσεων, όπως αυτή του Şêx Seîdê Pîran, ήταν ένας αγώνας του σύγχρονου τουρκικού εθνικού κράτους εναντίον οπισθοδρομικών, θρησκευτικά συντηρητικών κουρδικών φυλών που ήθελαν μόνο το χαλιφάτο πίσω. Αυτή η εκδοχή της ιστορίας προπαγανδίζεται επίσης στα τουρκικά σχολικά εγχειρίδια. Στην απάντησή του, ο εμπειρογνώμονας έπρεπε να επισημάνει ότι δεν ήταν ιστορικός και ότι σίγουρα υπήρχαν διαφορετικές ακαδημαϊκές απόψεις σχετικά με την αιτία αυτών των εξεγέρσεων.
Μετά από ερωτήσεις σχετικά με τη Συνθήκη της Λωζάνης, την οποία ο εμπειρογνώμονας δεν είχε καν αναφέρει στην παρουσίασή του, ο Kenan Ayaz είπε: «Για να λύσουμε το πρόβλημα, πρέπει να περιγράψουμε σωστά το πρόβλημα. Έζησα στο Midyat, όπου ζούσαν μαζί Ασσύριοι, Γεζίντι, Άραβες και Κούρδοι. Ήταν μια μικρογραφία της κοινωνίας της Μέσης Ανατολής. Αλλά τότε, όταν εμφανίστηκε το εθνικό κράτος και ο ισλαμισμός, αυτοί οι λαοί άρχισαν να πηγαίνουν ο ένας στο λαιμό του άλλου. Θα συμφωνούσατε μαζί μου;» Ο εμπειρογνώμονας απάντησε: «Αυτό δεν είναι πρόβλημα μόνο για τους Κούρδους, αλλά για όλους τους λαούς της Μέσης Ανατολής. Πρέπει να απομακρυνθείτε από την πολιτική: μία γλώσσα, ένα έθνος, μία ταυτότητα. Πρέπει να απομακρυνθούμε από την ιδέα του έθνους. Η ΕΕ είναι ένα καλό μοντέλο. Στην ΕΕ, όλα τα κράτη έχουν τα δικά τους χαρακτηριστικά, τα οποία διατηρούν. Αυτή η λύση βρέθηκε μετά τον Μεγάλο Πόλεμο».
Στην επόμενη ερώτηση γιατί η ΕΕ δεν βλέπει αυτό το μοντέλο ως λύση για τους λαούς της Μέσης Ανατολής, απάντησε: «Νομίζω ότι έχετε δίκιο. Οι Ευρωπαίοι εφηύραν τον εθνικισμό και το έθνος-κράτος, πήγαν αυτή την ιδέα στα άκρα και γι’ αυτό προσπαθούν τώρα να απελευθερωθούν από αυτούς τους εθνικοκρατικούς περιορισμούς με την ΕΕ. Ωστόσο, πιστεύω επίσης ότι έχουμε ένα θεμελιώδες πρόβλημα, όπως σωστά λέτε. Είχαμε διαφορετικά μοντέλα σε όλες τις περιοχές της πρώην Οθωμανικής Αυτοκρατορίας: είχαμε το αφομοιωτικό εθνικό κράτος στην Τουρκία, είχαμε μια δημοκρατία με εθνοτικές δημοκρατίες στη Γιουγκοσλαβία, είχαμε ένα μοντέλο δύο κρατών στην Κύπρο και είχαμε ένα αναλογικό σύστημα στο Λίβανο. Πουθενά δεν λειτούργησε η δημιουργία ενός κοινού συστήματος για τα μέλη διαφορετικών εθνοτικών και πολιτικών ομάδων. Ο εμπειρογνώμονας ασχολήθηκε με την έννοια του δημοκρατικού συνομοσπονδισμού και την εφαρμογή του στη Ροζάβα μόνο αργότερα στην έκθεσή του, αλλά δεν την ανέφερε όταν απαριθμούσε τα διάφορα αποτυχημένα μοντέλα. Κατέστησε σαφές ότι ασκεί ωστόσο κριτική στο σύστημα στη Ροζάβα, τονίζοντας επανειλημμένα την προοπτική των κουρδικών ομάδων στη Ροζάβα υπό την ηγεσία του κόμματος PDK του Μπαρζανί.
Ο Kenan Ayaz ρώτησε επίσης τον εμπειρογνώμονα για ένα άλλο κενό σημείο της έκθεσής του, δηλαδή τον χαρακτήρα του αυταρχικού τουρκικού κράτους, χρησιμοποιώντας το παράδειγμα της τουρκικής υποστήριξης προς την τρομοκρατική πολιτοφυλακή «Ισλαμικό Κράτος» (ΙΚ). Στην ερώτηση αυτή, ο εμπειρογνώμονας απάντησε κάπως αγανακτισμένος ότι δεν τον ενδιαφέρει να υπερασπιστεί τον Erdoǧan, αλλά ότι δεν θέλει να σχολιάσει τη σχέση του Erdoǧan με το ΙΚ, καθώς αυτό δεν θα οδηγούσε πουθενά.
Παρέμεινε ακατανόητο γιατί ο εμπειρογνώμονας δεν θεώρησε ότι η τουρκική υποστήριξη προς το ΙΚ, το οποίο επιτέθηκε και προσπάθησε να καταστρέψει τους Κούρδους και τους Γεζίντι στη Συρία και το Ιράκ, είναι σχετική με την περιγραφή της σύγκρουσης, παρόλο που οι ενέργειες των τζιχαντιστικών συμμοριών που υποστηρίζονται από την Τουρκία εναντίον των Κούρδων στη Ροζάβα συνεχίζονται μέχρι σήμερα.
Λόγω του εύρους του έργου, ο Seufert δεν μπόρεσε να ολοκληρώσει την παρουσίασή του και θα ακουστεί ξανά στις 19 Δεκεμβρίου.
Η δίκη κατά του Kenan Ayaz θα συνεχιστεί τη Δευτέρα 11 Δεκεμβρίου στις 9.30 π.μ. στην αίθουσα 237 του δικαστηρίου. Η επιτροπή αλληλεγγύης καλεί τον κόσμο να παρακολουθήσει τη δίκη και να δείξει την αλληλεγγύη του.